Profesor Mieczysław Pater urodził się 1 marca 1927 roku we wsi Buczały, w gminie Komarno, w powiecie Rudki, jako drugie z pięciorga dzieci Antoniego i Zofii ze Smalców. Jego naukę szkolną wojna przerwała na etapie 6 klasy szkoły powszechnej. Rodzina w Buczałach przeżyła okupację sowiecką i niemiecką, lecz 13 czerwca 1944 roku w obawie przed działaniami ukraińskiego podziemia ojciec Profesora zawiózł go do michalitów w Miejscu Piastowym k. Krosna. Tu początkowo uczył się prywatnie, a w 1945 roku zdał eksternistyczny egzamin do Gimnazjum i Liceum Humanistycznego w Krośnie. Ukończył je 24 czerwca 1949 roku. Jego świadectwo maturalne jest znakomite, a z gimnazjalnych poświadczeń wynika, że był prezesem samorządu szkolnego i członkiem kółka naukowo-literackiego. Dyrektor szkoły w opinii napisał, że abiturient posiada „specjalne uzdolnienia w kierunku nauk humanistycznych i społeczno-politycznych, ma także wybitny talent recytatorski i śpiewaczy”.