Wasilij Grossman Dramat humanisty w świecie cywilizacji totalitarnej
83-7322-893-4/Wiesława Olbrych/brak danych/298Prezentowana publikacja jest syntetycznym opracowaniem ponad tysiącletniej historii polskiego oręża, od momentu powstania państwa polskiego (w X stuleciu) aż po schyłek wieku XX. Z racji nie najlepszego położenia geopolitycznego (w miejscu, gdzie wiodły szczególnie dogodne szlaki ze wschodu na zachód Europy) kraj nasz był narażony na liczne konflikty zbrojne. Towarzyszyły one Polakom od zarania dziejów aż po schyłek XX wieku. Nic zatem dziwnego, że warunkiem wpierw zapewnienia sobie życiowej przestrzeni (na etapie powstawania państwa wczesnofeudalnego; a później przetrwania w niepodległym bycie państwowym, było dla naszych przodków posiadanie sił zbrojnych. Aż po połowę wieku XVII z powodzeniem cel ten był realizowany.
Na kartach książki czytelnik znajdzie zarówno opisy poszczególnych (wybranych) kampanii wojennych, jak również analizę uzbrojenia, wyposażenia, sposobów dowodzenia, taktyki i strategii polskich sił zbrojnych na przestrzeni dziejów. Problematyka ta pozwoli nam na uchwycenie najbardziej charakterystycznych cech naszych struktur militarnych, co miało o tyle istotne znaczenie, że przez długi czas musiały one uwzględniać specyfikę tak teatru działań wojennych, jak też różnorodnych sposobów wojowania nieprzyjaciół, zarówno tych wywodzących się z głębi Azji, jak też i tych spoza granicy zachodniej czy południowej. Fakt ten zasługuje na wnikliwe poznanie z racji próby uchwycenia ewentualnego wkładu polskiej sztuki wojennej do ogólnego dorobku europejskiego. A przecież, i to również zostało w pracy ukazane, struktury militarne polskiego państwa wynikały z jego najbardziej charakterystycznych założeń ustrojowych, układów społecznych i politycznych, które niejako przesądzały o takich a nie innych rozwiązaniach obronnych. Zatem zarówno sukcesy, jak też i klęski będą rezultatem nie tylko sprawności polskich sił zbrojnych, ale także dowodem zdrowia lub choroby całego organizmu państwowego.
Dzieje polskiego oręża to także analiza dorobku teoretycznego z zakresu myśli wojskowej. Bliższe wniknięcie w te kwestie pozwala stwierdzić, że i na tym polu był to dorobek znaczący. Stąd w mniejszej publikacji wiele miejsca poświęcono wybitnym wodzom, hetmanom, generałom, naczelnikom „partii” powstań narodowych, teoretykom myśli wojskowej i prekursorom nowych kierunków rozwoju sił zbrojnych. Jest to o tyle uzasadnione, że (niestety) wielu z nich istnieje jedynie w świadomości wąskiego grona profesjonalnych historyków. Należy mieć nadzieję, że niniejsza książka chociaż częściowo przyczyni się do poprawienia tego stanu rzeczy.