Celem niniejszej pracy jest próba odpowiedzi na cztery zasadnicze pytania dotyczące sądownictwa wojskowego. Po pierwsze, czy powinno w naszym systemie prawnym istnieć sądownictwo wojskowe i jakie jest jego aksjologiczne uzasadnienie. Po drugie, jak w przekroju historycznym przedstawiał się zakres kompetencji tych sądów w sprawach karnych żołnierzy, pracowników wojska oraz osób cywilnych nie związanych z wojskiem. Po trzecie, jak kształtował się ustrój sądów wojskowych i jak w poszczególnych rozwiązaniach ustrojowych przedstawiała się niezależność sądów wojskowych i niezawisłość sędziów tych sądów. Wreszcie po czwarte, jakie obowiązywały procedury przed tymi sądami. Niniejsza dysertacja traktuje o kompetencjach sądów wojskowych od 1914 do 2002 r. W szczególności chodzi tu o właściwość podmiotową i przedmiotową tych sądów. Podstawowym zatem jej przedmiotem jest kwestia kompetencji sądów wojskowych w określonym przedziale czasowym. A zatem chodzi o przedstawienie oznaczonego przedmiotu w czasie, co z kolei w danym przypadku oznacza pewną ewolucję systemu wymiaru sprawiedliwości w sądach wojskowych ze wszystkimi potknięciami towarzyszącymi temu procesowi w burzliwych dziejach Rzeczypospolitej.