Niniejsza książka poświęcona jest dziejom unii polsko-litewskiej. Część pracy, omawiająca wspomnianą problematykę do poł. XVI w., ma charakter syntezy powstałej w oparciu o oryginalną i wartościową historiografię. Historia unijna od poł. XVI w. do końca XVIII w. została przedstawiona w świetle źródeł historycznych o życiu parlamentarnym nobilitetu. Autor zaznacza, że Wielkie Księstwo Litewskie w systemie unii zachowało partykularne cechy państwowości. Federacyjny charakter unii realnej (1569) był uwarunkowany powstaniem nobilitetu i jego elity w XV–XVI w. oraz interesami politycznymi. Po przejęciu języka i kultury polskiej oraz uznaniu Rzeczypospolitej Obojga Narodów za wspólną z Polakami ojczyznę, litewski naród polityczny dążył do zachowania własnej administracji państwowej i kościelnej oraz odrębnego systemu sądowniczego i prawnego. Nie było mowy o zjednoczeniu państwowym i etnicznym. Zdaniem autora, Wielkie Księstwo Litewskie w stanie szczątkowo państwowym zachowało się do końca Rzeczypospolitej (1795; a następnie padło ofiarą okupacji i aneksji rosyjskiej.