[...] trudno jest znaleźć wspólny mianownik dla pytania, czym była lub jest Europa. Targany kryzysem kontynent poszukuje w dalszym ciągu rozwiązań, które pozwolą mu w swojej wyjątkowości ukazać poprzez różnorodność obszar spójności zarówno w gospodarce, polityce, nauce, jak i kulturze. Niezależnie bowiem od ścierających się na kontynencie koncepcji zjednoczeniowych wyróżnia go wiele odrębności. Karta historii – obciążona dziejami Europy i cywilizacji, którą zrodziła – pokazuje nam, że na horyzoncie jawią się nowe wyzwania i, niestety, zagrożenia. Nieustannie próbujemy odpowiedzieć na pytania: jakie i dlaczego? Czy pamięć obciążona przeszłością nie stanowi nadmiernej przeszkody w konstruowaniu przyszłości? Czy ważna i potrzebna jest integracja europejska? Czy można ją budować bez pamięci i analizy przemian cywilizacyjnych? To zaledwie sygnalne problemy, nad którymi chcielibyśmy się pochylić zarówno w publikacjach sygnowanych wspólnym tytułem „Człowiek w Europie”, jak i w prezentowanym tomie studiów, mając nadzieję, że kolejnymi publikacjami włączymy się w nurt profesjonalnej dyskusji nie tylko na płaszczyźnie historycznej, ale również interdyscyplinarnej.

Ze Wstępu