Wędrując po Polsce, co krok można natknąć się na materialne dowody przeszłości w postaci rozmaitego typu pałaców czy dworów. Podziwiając lub nie (z powodu ruiny, w jaką często popadły) ich konstrukcję i wygląd, nawet przypadkowemu obserwatorowi mogą nasunąć się pytania: kto je zbudował?, kto tu mieszkał?, czym się zajmował i jak żył?, o czym myślał? itp. Próbę odpowiedzi na tak postawione pytania w odniesieniu do terenu Pomorza Gdańskiego, Kujaw i ziemi dobrzyńskiej podjęli autorzy artykułów zamieszczonych w niniejszej publikacji.