Polska w drugim tysiącleciu obejmuje dzieje państwa i społeczeństwa w czasach narodu szlacheckiego oraz nowożytnego, który objął już całą ludność, a ukształtował się - wbrew zamierzeniom zaborców - właśnie w okresie narodowej niewoli, obejmującej z krótkimi przerwami lata 1795-1918, zapoczątkowanej dwoma pierwszymi rozbiorami (1772, 1793). Szkicując drogę do powstania monarchii piastowskiej, autor rozpoczyna wykład od połowy X w, a kończy na roku 1990. O ostatnim ćwierćwieczu, które jeszcze wymyka się spod oceny historyka, mówi kalendarium doprowadzone do 2006 r., zamieszczone pod koniec tomu II. Unikając propagandowych ujęć (modne ostatnio określenie „polityka historyczna"" czy uzasadnione w okresie zaborów hasło „dla pokrzepienia serc""; autor stara się nie stawiać skrajnych ocen (czarne-białe; ale zwraca uwagę na trwałe osiągnięcia społeczeństwa w dziejach, ale też na ewidentne potknięcia i krótkowzroczność „klasy politycznej"", które niejednokrotnie doprowadzały do nieszczęść narodu.