Książka oddana w ręce czytelnika przedstawia w możliwie najbardziej holistyczny sposób problematykę opozycji politycznej oraz jej relacji z rządem w wybranych krajach europejskich. Dwa pierwsze rozdziały niniejszego opracowania skupiają się na teoretycznych i praktycznych płaszczyznach relacji pomiędzy opozycją i głównymi ośrodkami decyzyjnymi w stabilnych demokracjach Europy Zachodniej. Trzeci rozdział książki poświęcony został zagadnieniom opozycji i jej stosunków z decydentami w systemach politycznych komunistycznej Polski, Czechosłowacji oraz Węgier. Ostatnia część pracy stanowiąca zwieńczenie całości wywodu niniejszej pozycji jest próbą ukazania procesów przejścia od komunistycznej hegemonii ku systemowi „duopolitycznemu”, a następnie, tranzycji od „duopolu” ku demokracji formalnej w trzech, wymienionych powyżej, państwach środkowoeuropejskich.